در این مقاله به محاسبه انتخاب پمپ آب خانگی و تجاری با توجه به مشکلاتی که در سیستم آبرسانی شهری و مسکونی وجود دارد، پرداخته ایم. بیان علاوه بر بیان اهمیت انتخاب مناسب و بهینه پمپ آب به بررسی دو مولفه مهم در انتخاب پمپ آب خانگی و نکاتی برای منابع ذخیره آب و مخازن پرداخته ایم.
اهمیت انتخاب مناسب و بهینه پمپ آب
یکی از مشکلاتی که درسیستم آبرسانی شهري و آب مصرفی ساختمانها و اماکن مسکونی و اداری وجود دارد تنظیم فشار آب داخل لوله ها می باشد.
با توجه به اینکه میزان مصرف آب پیوسته درحال تغییر است و هیچگونه الگوي خاصی براي مصرف نمی توان در نظر داشت . به همین علت با افرایش یا کاهش مصرف آب میزان فشار آب داخل لوله ها دائما در حال تغییر می باشد و این تغییر مشکلاتی را در سیستم هاي آبرسانی بوجود میاورد.
بطوریکه افزایش ناگهانی فشار آب ممکن است موجب آسیب دیدن شیر آلات ولوله ها شود و کاهش فشار نیز باعث قطع آب دربعضی از نقاط شهر یا ساختمانها گردد. معمولا در یک سیستم پمپاژ آب براي تامین و تنظیم فشار از بوستر پمپ (پمپ تقویت فشار) استفاده می شود.
بر اساس موارد بالا بسیار مهم است که در انتخاب و نصب پمپ دقت شود چرا که ظرفیت اضافه پمپ انتخاب شده موجب صرف هزینه اضافه و نیز کاهش راندمان سیستم پمپ آب شده و از سوی دیگر ظرفیت کم باعث نرسیدن به تامین فشار و حجم مورد نیاز آب خواهد شد .پس انتخاب مناسب و بهینه پمپ از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است .
عوامل مهم در انتخاب پمپ آب خانگی
به منظور انتخاب پمپ آب خانگی مناسب برای منزل مسکونی، آپارتمان یا ویلا ابتدا دو مولفه مهم در نظر گرفته شود. این دو مولفه مهم عبارتند از:
- فشارپمپ آب ارتفاع یا (H)
- بازدهی پمپ آب دبی یا (Q)
و اما عوامل دیگر در انتخاب پمپ آب خانگی که دارای اهمیت نیز می باشند در جدول زیر آورده شده است:
| عامل | توضیحات |
| تعداد واحدهای مسکونی | تعداد واحدهای ساختمانی که به آب نیاز دارند |
| تعداد طبقات | ارتفاع ساختمان تأثیر مستقیمی بر فشار مورد نیاز دارد |
| تعداد شیرهای آب | میزان دبی مورد نیاز را تعیین می‌کند |
| فشار و هد پمپ | هر چه ساختمان بلندتر باشد، هد پمپ باید بیشتر باشد |
| برق مصرفی | تک فاز (برای مصارف خانگی) یا سه فاز (برای ساختمان‌های بزرگ‌تر) |
| نوع پمپ | پمپ سانتریفیوژ، جتی، بشقابی، محیطی، یا بوسترپمپ بسته به نیاز انتخاب می‌شود |
مطالعه بیشتر بهترین پمپ آب خانگی یک اسب
انواع پمپ آب خانگی و کاربرد آنها
مهمترین انواع پمپ آب خانگی به همراه ویژگی ها و کاربردهایشان در جدول زی به طور خلاصه آورده شده است.
| نوع پمپ | ویژگی‌ها | کاربرد |
| پمپ محیطی (Peripheral) | کوچک، فشار بالا، دبی کم | ساختمان‌های کوچک، ویلاها |
| پمپ بشقابی (Centrifugal) | فشار کمتر، دبی بیشتر | ساختمان‌های چند طبقه با مصرف متوسط |
| پمپ جتی (Jet Pump) | مکش قوی، مناسب برای چاه کم‌عمق | ساختمان‌های دارای منبع آب سطحی |
| پمپ طبقاتی (Multistage) | فشار بالا، بی‌صدا | ساختمان‌های بلند، برج‌ها |
| بوستر پمپ (Booster Pump) | ثابت نگه‌داشتن فشار | مجتمع‌های مسکونی و تجاری |
تعیین فشار پمپ آب خانگی برای منزل مسکونی یا آپارتمان
برای تعیین فشار مورد نیاز پمپ آب مناسب منازل مسکونی و اداری ابتدا باید تعداد طبقات منزل را در عدد 3 ضرب کرد در واقع عدد 3 همان ارتفاع کف تا سقف هر طبقه از ساختمان است . که ارتفاع کل یا همان هد پمپ را مشخص می کند .
برای مثال اگر ساختمان مورد نظر دارای پنج طبقه همراه با یک طبقه پارکینگ و یک طبقه زیر زمین می باشد تعداد طبقات این ساختمان هفت طبقه محاسبه می شود و اگر در عدد 3 ضرب شود، عدد بیست و یک حاصل خواهد شد که این عدد ارتفاع تقریبی مکانی است که پمپ آب از زیر زمین تا طبقه پنجم باید بتواند آب را انتقال پمپاژ نموده و انتقال دهد.
حال برای بدست آوردن فشار مناسب آب در پشت هر شیر آب یا رایزر مصرف، عددی را که از ضرب تعداد طبقات ساختمان در عدد 3 بدست آورده ایم را با عدد 30 جمع کرده و در نتیجه فشاری در حدود 2 تا 3 بار را در پشت هر شیر آب در تمامی طبقات خواهیم داشت.
به عنوان مثال در انتخاب پمپ آب خانگی، اگر ساختمان هفت طبقه ای در مثال بالا را با احتساب ارتفاعی که از زیر زمین تا طبقه ششم بدست آوریم که عدد 21 متر را نشان می داد با عدد 30 متر جمع کنیم، فشاری که پمپ آب انتخاب شده باید تامین کند عدد 51 متر یاتقریبا 5 بار را نشان می دهد که برای این ارتفاع مناسب بوده و فشاری لازم را ایجاد می کند .
حداكثر فشار آب شبكه لوله كشي توزيع آب مصرفي، در پشت شيرهاي لوازم بهداشتي، در وضعيت بدون جريان نبايد از 4 بار (40 متر ستون آب = 60 پوند بر اينچ مربـع ) بيـشتر باشد.
خرید بوستر پمپ آتشنشانی
انتخاب پمپ بر اساس تعداد طبقات و واحدها
| تعداد واحدها | تعداد طبقات | توان پمپ (HP) | نوع پمپ پیشنهادی |
| ۱ واحد | ۱ طبقه | ۰.۵ – ۱ | محیطی یا بشقابی |
| ۲ تا ۳ واحد | ۱ – ۲ طبقه | ۱ | جتی یا بشقابی |
| ۴ تا ۶ واحد | ۲ – ۴ طبقه | ۱.۵ | بشقابی یا طبقاتی |
| ۷ تا ۱۰ واحد | ۴ – ۶ طبقه | ۲ – ۳ | طبقاتی یا بوسترپمپ |
| بیش از ۱۰ واحد | بالای ۶ طبقه | ۳ – ۵ | بوسترپمپ |
نکته: اگر فشار آب شهری ضعیف است، استفاده از منبع تحت فشار همراه با پمپ توصیه می‌شود.
بازدهی پمپ آب دبی یا (Q)
یکی از مهمترین متغیرهای مورد نیاز براي تعیین قطر لوله هاي سیستم لوله کشی ساختمان ، » دبی تقریبی آب« در لوله ها میباشد. حداقل آب مورد نیاز انسان بستگی به برنامه ي زندگی، احتیاجات فردي، تعداد اعضاي خانواده، احتیاجات باغ، باغچه و … داشته و باید با استفاده از روشهایی محاسبه گردد.
تجربه نشان داده است بزرگی یا کوچکی تاسیسات، موقعیت جغرافیایی آن در تعیین این متغیر مهم می باشد.
روش تقریبی و سریعِ دبی مصرفی ساختمان در محاسبات انتخاب پمپ
براي یک محاسبۀ تقریبی و سریعِ دبی مصرفی ساختمان، میتوان از نمودار استفاده نمود. میزان مصرفی که این روش برآورد مینماید تقریبی و حداقل مصرف است.
منابع ذخیره آب در انتخاب پمپ آب خانگی
مقدار ذخیره آب تعیین کننده نوع مخزن ذخیره می باشد و نیز مقایسه اقتصادي خود فاکتوري در انتخاب نوع مخزن است. مثلا برج آب را براي هر نوع ظرفیتی می توان ساخت و مخازن بتونی زمینی ارزان تر تمام می شود، در نتیجه همیشه باید پس از تعیین ظرفیت ذخیره لازم و بررسی موارد فنی یک مقایسه اقتصادي بین انواع مخازن ذخیره بعمل آید تا نوع مناسب از جهت فنی واقتصادي مشخص شود.
ذخيره سازی آب در صورت لزوم و با تأييد، به منظورهاي زير صورت مي گيرد:
- جلوگيري از قطع آب در لوله كشي توزيع آب مصرفي ساختمان در مواقعي که آب ورودي از شبكه شهري به ساختمان به علت تعمير يا علت هاي ديگر، قطع شود
- براي آنكه مقدار حداكثر مصرف آب در ساختمان به شبكه آب شهري منتقل نشود.
- كنترل فشار آب مورد نياز لوله كشي توزيع آب مصرفي ساختمان.
- توزيع آب از بالا به پايين
- منطقه بندي توزيع آب در ساختمان هاي بلند
- به منظور حفاظت از شبكه آب شهري
منابع تحت فشار آب
به منظور جلوگیري از قطع و وصل متوالی پمپ هاي دور ثابت از منابع تحت فشار آب استفاده می شود. این منابع به طور عمده شامل منبع تحت فشار با بالشتک هواي فشرده یا گاز ازت و منبع دیافراگمی است. قبل از ساخت منابع دیافراگمی، در ساخت بوستر پمپ ها از منابع تحت فشار با هواي فشرده یا گاز ازت استفاده می شد، ولی به لحاظ محاسنی که منبع دیافراگمی دارد، در حال حاضر استفاده از آنها تقریبا منسوخ شده است.
آب تحت فشار ذخیره شده در منبع دیافراگمی علاوه بر ایجاد فشار یکنواخت تر آب در مصرف، موجب کاهش دفعات روشن وخاموش شدن پمپ آب و در نتیجه افزایش چشمگیر عمر پمپ آب و کاهش استهلاک آن میباشد. ظرفیت منبع تحت فشار دیافراگمی نیز با توجه به تعداد واحدهای ساختمان و مقدار دبی آب مصرفی تعیین و انتخاب می شود.
این مخزن پس از اتصال به پمپ با توجه به ظرفیت خود، به طور دائم حجم مشخصی از آب را تحت فشار نگه داشته، به این ترتیب زمانی که شیر آب باز می شود تا زمانی که بخشی از آب منبع تحت فشار دیافراگمی استفاده نشده، پمپ خاموش بوده آب پمپاژ نمی شود.
بنابراین اگر منبع تحت فشار دیافراگمی به درستی و با توجه به تعداد واحد ها و میزان دبی آب مصرفی انتخاب شود، پمپ دفعات کمتری روشن شده و این امر علاوه بر کاهش آلودگی صوتی به کاهش مصرف برق و افزایش عمر پمپ نیز خواهد انجامید .
می تواند مفید باشد : علت کار نکردن پمپ آب
ست کنترل در محاسبه انتخاب پمپ آب خانگی و تجاری
برای کارکرد اتوماتیک پمپ آب در انتخاب پمپ آب مسکونی خصوصا کاربرد های خانگی، نصب پمپ با کلید اتوماتیک دیجیتالی (ست کنترل) هزینه نسبتا کمتری را نصب پمپ با پرشر سوییچ و منبع تحت فشار دیافراگمی دارد.
در ادامه توضیح محاسبات انتخاب پمپ (پمپ آب مسکونی) برای استفاده از کلید اتوماتیک دیجیتالی در پمپ آب باید توجه داشت که مقدار باز و بسته شدن شیر ها را در حتما نظر گرفته شود چرا که در هر دفعه باز و بسته شدن یک شیر، کلید اتوماتیک دیجیتالی به پمپ آب فرمان استارت داده و پمپ شروع به کار می کند.
به همین علت برای استفاده از پمپ با کلید اتوماتیک دیجیتالی باید به این مسئله توجه داشت که در صورت استفاده زیاد از شیر ها، بجای استفاده از کلید اتوماتیک دیجیتالی بهتر است از پرشر سوییچ و منبع تحت فشار دیافراگمی استفاده کرد.
بطور کلی در شرایطی که فضای کافی و مناسب برای نصب پمپ آب خانگی وجود دارد اولویت با نصب منبع تحت فشار دیافراگمی به همراه پرشر سوییچ یا همان کلید اتوماتیک مکانیکی و مانومتر است . چرا که آب تحت فشار ذخیره شده در مخزن مذکور باعث ایجاد یک فشار یکنواخت در لوله ها گردیده و با کاهش چشمگیر دفعات روشن و خاموش شدن پمپ آب باعث افزایش طول عمر پمپ آب خواهد شد.
محاسبه قدرت پمپ آب
برای محاسبه فشار لازم تامین آب ساختمان موارد زیر باید در نظر گرفته شود:
- اندازه ارتفاع بالاترین وسیله بهداشتی متصل به سیستم لوله کشی در ساختمان.
- افت فشار آب لوله
نکاتی برای منابع ذخیره آب برای پمپ آب
در انتخاب پمپ آب خانگی، در ساختمانهاي مسكوني بيش از 4 طبقه يا بيش از ده واحد آپارتماني بايد مخزن ذخيره آب با گنجايش 12 ساعت مصرف، براساس 150 ليتر براي هر نفر در شبانه روز،پيش بيني شود.
- مخزن ذخيره آب بايد در برابر اثر آب مقاوم باشد.
- اگر مخزن ذخيره آب فولادي است، بايد سطوح داخلي و خارجي آن گالوانيزه باشد.
- اگر مخزن ذخيره آب فولادي غيرگالوانيزه يا غيرفولادي باشد، بايد سطوح داخلي وخارجي آن با مواد مناسب، كه در رنگ، طعم، بو و گوارا بودن آب اثر نگذارد و ايجاد مسموميت نكند،اندود شود. اندود داخل مخزن نبايد مواد سربي داشته باشد.
- مخزن ذ خيره آب بايد دريچه آدم رو داشته باشد تا بازرسي و تعمير داخلي آن امكان داشته باشد.
- دريچه آدم رو مخزن ذخيره آب بايد، در زمان بسته بودن، كاملاً هوابند باشد. اين دريچه بايد دور از دسترس اشخاص غيرمسئول باشد و در برابر نفوذ مواد آلوده و حشرات و كرم ها كاملاً حفاظت شود.
نکاتی برای مخازن و منابع تحت فشار آب برای پمپ
این مخازن(پمپ آب مسکونی) در ظرفیت های 24، 50، 60، 80، 100، 150، 200، 300، 500، 1000، 2000 لیتر و بالاتر تولید میشوند. توجه شود که انتخاب حجم بالاتر منبع تحت فشار دیافراگمی مطلوبتر خواهد بود .
البته به این نکته باید توجه نمود که منبع تحت فشار دیافراگمی نیاز به سرویس و نگهداری دوره ای دارد و ممکن است منبع تحت فشار پس از مدتی نیاز به تعمیر و تعویض تیوب پیدا کند.
جهت کاربرداتوماتیک پمپ آب و استفاده از پرشر سوییچ حتما بایدبه همراه آن از یک منبع تحت فشار دیافراگمی استفاده نمود.
نکات مهم هنگام خرید پمپ آب خانگی
- بررسی توان پمپ بر اساس تعداد طبقات و مصرف آب
- انتخاب برند معتبر برای عملکرد بهتر و دوام بالاتر
- میزان صدا و لرزش پمپ برای جلوگیری از آلودگی صوتی در ساختمان
- بررسی هد و دبی پمپ جهت تأمین فشار مناسب
- استفاده از منبع تحت فشار برای افزایش طول عمر پمپ
بدون دیدگاه